Tam thất là một loại dược liệu quý, bổ dưỡng và được nhiều người sử dụng thường xuyên. Tuy nhiên để hiểu rõ về cây tam thất, phân loại cây và sử dụng tam thất như thế nào bổ dưỡng nhất thì không phải ai cũng nắm bắt được. Chính vì vậy, trong bài viết này chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn đọc các thông tin về cách sử dụng chữa bệnh, cách dùng và lưu ý khi sử dụng tam thất.

Cây tam thất dược liệu quý trong Đông y tốt cho sức khoẻ
Đặc điểm của nụ hoa  tam thất
Tam thất vì thuốc dân gian được lưu truyền trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh. Với đặc điểm dễ sinh sống, phù hợp với điều kiện khí hậu miền núi nước ta, cây tam thất càng được săn đón trong y học cổ truyền nhiều hơn.

Đặc điểm phân bố, thu hoạch
Tam thất là loài cây thuộc giống thân thảo, chiều cao thân cây khoảng từ 30 – 50 cm. Lá cây tam thất thường mọc theo chùm 3 – 4 lá, mép lá có hình răng cưa. Hoa tam thất cũng mọc thành cụm nhỏ như hình chiếc ô, thường nở rộ vào tháng 5 – tháng 7. Củ tam thất có hình dạng sần sùi, có hình thoi, nhiều nhánh xung quanh và có các vết vằn dọc theo hình dáng củ.

Ở nước ta, giống cây tam thất được trồng chủ yếu là tam thất Bắc, có tên khoa học là Panax Pseudo – ginseng. Tam thất được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai… hoặc ở những nơi có độ cao từ 1500m trở lên.

Hầu hết các bộ phận của cây tam thất đều được xem như là một loại dược liệu nhưng phần hoa tam thất và phần củ được sử dụng nhiều nhất. Cây tam thất muốn hình thành củ thì phải trồng 3 – 7 năm mới thu hoạch được. Đây cũng là bộ phận giá trị nhất của cây tam thất. Sau khi thu hoạch, củ tam thất sẽ được làm sạch, cắt bỏ phần rễ và đem phơi khô.

Cây tam thất
Cây tam thất thảo dược quý trong y học
Thành phần hóa học
Tam thất có vị ngọt, đắng và có tính ôn. Thành phần hóa học chủ yếu của củ tam thất là các saponin A, B và 16 loại acid amin khác. Vì vậy, tam thất được biết đến là dược liệu giúp phương pháp một số bệnh liên quan đến huyết máu, hỗ trợ điều trị.

cách sử dụng chữa bệnh của cây tam thất
Tam thất được sử dụng như một loại thuốc bổ tốt cho sức khỏe đặc biệt tốt đối với những bệnh nhân mới ốm dậy hay người thường xuyên mệt mỏi, cơ thể suy nhược. Củ tam thất có cách sử dụng cầm máu, thổ huyết, tiêu ứ máu bên trong, giảm bầm tím và nhanh lành vết thương. Có thể trực tiếp sử dụng tam thất để cầm máu tại chỗ cho những vết thương ngoài da, bị ứ huyết, sưng đau…

Cây tam thất có công dụng cầm máu, bồi bổ sức khỏe nên sử dụng rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh. Đồng thời, sử dụng tam thất cũng có cách sử dụng tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể giảm mệt mỏi, phục hồi nhanh chóng sau tiểu phẫu. Tam thất cũng giúp cơ thể loại bỏ các độc tố, duy trì cơ thể ở trạng thái cân bằng.

Củ tam thất được áp dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh
Củ tam thất được áp dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh
Theo nghiên cứu, cây tam thất còn có tác dụng vì thế và điều trị ung thư, kìm hãm sự phát triển, di căn của các tế bào ung thư. Sử dụng tam thất giúp bảo vệ tim mạch, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến giải độc, làm giảm huyết áp, giảm nhịp tim khi sử dụng một lượng tam thất mỗi ngày. Ngoài ra, tam thất cũng có công dụng chống lão hóa , làm chậm quá trình lão hóa da giống như nhân sâm.

Dù không được ghi chép nhiều nhưng nụ tam thât cũng được bán phổ biến trên thị trường. Nụ tam thât là phần hoa và nụ tam thất có màu xanh, nhỏ như những lá chè có công dụng điều trị các bệnh giải độc, huyết áp, chống mất ngủ, thiếu máu não. Công dụng của hoa tam thất là pha và đắng ngọt như một loại trà.

hoa tam thất được sử dụng chữa bệnh rất tốt
Một số bài thuốc chữa bệnh bằng cây tam thất
Một số bài thuốc sử dụng trực tiếp cây tam thất để chữa bệnh như:

Bài thuốc giảm bầm tím, ứ máu: sử dụng 2-3g nụ hoa tam thất pha với nước ấm đắng ngọt, ngày uống 3 lần, mỗi lần cách nhau từ 6 – 8 tiếng.
Bài thuốc cầm máu: dùng bột tam thất rắc trực tiếp lên vết thương để cầm máu.
Bài thuốc điều trị đau thắt lưng: lấy 2g bột tam thất trộn đều với 2g bột hồng sâm, pha với nước nấu canh, ngày mát gan 2 lần. Bài thuốc này cũng có cách sử dụng bồi bổ cơ thể cho người mới ốm dậy, phụ nữ sau khi sinh hay người có cơ thể suy nhược, ốm yếu.
Bài thuốc chữa thấp tim: dùng 1g bột tam thất pha với nước ấm, mỗi ngày mát gan 3 lần và sử dụng liên tục trong vòng 1 tháng.
Bài thuốc chữa đau bụng trước kỳ kinh nguyệt: sử dụng 5g bột tam thất pha với nước ấm hoặc cháo loãng, ngày đắng ngọt 1 lần.
Bài thuốc điều trị chứng ra máu sau sinh: sử dụng khoảng 8g bột tam thất pha với nước ấm hoặc cháo, nấu canh liên tục mỗi ngày 2 – 3 lần cho đến khi triệu chứng ra máu hết hẳn.
cây tam thất
Tam thất được sử dụng thành các bài thuốc chữa bệnh
các bạn cũng có thể sử dụng một lượng nhỏ bột tam thất mỗi ngày để bồi bổ sức khỏe, ổn định mỡ máu nhất là đối với những người kén mát gan, ốm yếu. Các bạn cũng có thể tham khảo các bài thuốc khác từ bác sĩ để mang lại tác dụng sử dụng tốt nhất.

Ngoài ra, cây tam thất cũng có thể kết hợp với một số dược liệu khác để chữa bệnh. Tuy nhiên, những bài thuốc này phải sử dụng theo đơn kê của bác sĩ Đông y, không được tự ý kết hợp với các dược liệu khác. Chúng ta cũng có thể sử dụng tam thất trong một số món ăn để giảm vị đắng của tam thất như: gà hầm tam thất, rượt hầm tam thất ngó sen trứng gà…

Tam thất được xay mịn thành bột
nước sôi và một số lưu ý khi sử dụng cây tam thất
Cây tam thất là dược liệu khá lành tính, không có tác hại đối với người sử dụng. Các bạn hoàn toàn có thể trực tiếp sử dụng tam thất theo các bài thuốc hoặc các dùng mà chúng tôi đã nêu trên đây. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý một số điều sau:

Không sử dụng tam thất khi cơ thể bị lạnh vì nó có thể khiến bệnh tình càng nghiêm trọng hơn.
phân biêt có thai không nên sử dụng tam thất kể cả tam thất tươi hay bột tam thất vì nó sẽ khiến bà bầu khó sinh hoặc sảy thai. Tuy nhiên, phân biêt sau khi sinh sử dụng tam thất lại mang lại tác dụng rất tốt.
Tuyệt đối không sử dụng tam thất cho người bị tiêu chảy.
Không kết hợp tam thất với các loại trà đặc biệt là các loại trà có hương vị mạnh.
Không nên sử dụng quá 9g bột tam thất mỗi ngày.
Đối với nụ tam thất có mấy loại bị chứng rong kinh nặng cũng không nên sử dụng cây tam thất vì có thể khiến kinh nguyệt chảy lâu hơn.
Đối với nụ tam thất có mấy loại, bạn nên hỏi ý kiến của các chuyên gia về nước sôi, liều dùng trước khi sử dụng, không được tự ý cho trẻ uống tam thất. Khi sử dụng tam thất quá liều cũng có thể xảy ra tình trạng đối kháng, không thu được hiệu quả tốt. Vì vậy bạn cũng cần phải lưu ý khi sử dụng cây tam thất nhé!

cây tam thất
Nên phân loai khi sử dụng tam thất
Trên đây là tất cả thông tin về cách sử dụng chữa bệnh, nước sôi và một số phân loai khi sử dụng cây tam thất. Mặc dù tam thất là dược liệu lành tính nhưng chúng ta cũng không được chủ quan, sử dụng tùy ý. Đặc biệt không được áp dụng quan điểm tam thất có thể chữa được bách bệnh của người xưa nhé!